Stand van zaken

Mijn tuin… Af en toe vraagt iemand: ‘Hoe is het eigenlijk met je tuin?’

Bij deze beken ik dat de tuin een beetje is verwaarloosd. Dit jaar begon veelbelovend met heerlijk warm voorjaarsweer. Helaas gooide regen roet in het eten, slakken die al volop van de warmte hadden genoten, groeiden explosief verder in de regen. De eerste lichtingen zaailingen werd dankbaar door hun weggegeten, snik.

De tweede ronde ging van start en vol goede moed wachten we af en gingen op vakantie. Funest, als tuinder moet je eigenlijk alleen op vakantie gaan als het regent. Het regende veel dit jaar… wij kozen net de weken dat het niet regende. Heerlijke vakantie gehad. Terug in de tuin bleek de tweede lichting kolen en sla doorgeschoten, snik.

Gelukkig waren er de boontjes, heerlijk vers in grote getale, en er waren een paar courgettes. Komkommerkruid vol paarse bloempjes die ergens spontaan opkwam. De uien trokken we, net voor ze gingen rotten, uit de tuin, niet groot, maar wel eigen uien. Het geval wil dat ik de knoflook alweer niet kon vinden… toch volgend jaar wat voorjaarsknoflook gaan eten als het opnieuw bovenkomt.

Tussendoor deed het fruit het geweldig goed! Ladingen aardbeien, een struik vol kruisbessen en één behangen met rode bessen. Nu genieten we van de frambozen. Net jam van deze bak vol gemaakt.

Verder eten we mais, pompoenen en venkels. Enkele van de laatste genoemden, hebben ondanks dat ik ze niet op tijd heb verplant, toch een mooi formaat hebben bereikt.

Voor de rest lopen we af en aan met de container, want het onkruid heeft containervolle hoeveelheden aangenomen en mede daarom krijg ik volgend jaar versterking van een medeschoffelaar. Eigenlijk vooral omdat tuinieren zo leuk is dat iedereen het zou moeten doen. Voor de goede orde zou ook iedereen uiteraard zijn tuin ook zo onrkuid vrij mogelijk moeten houden.

Ondanks dat ik de tuin aantref vol onkruid, zie ik zelf vooral de bloemen, enorme afrikaantjes, vlinders en bijen. De slakken probeer ik weg te kijken. Je kunt een hoop zeggen, de natuur hebben we niet verwaarloosd, die geniet volop van de tuin. In de compostbak heeft zelfs een muis zijn intrek genomen, groot wild, als je het mij vraagt. Zodra ik er eindelijk weer eens ben, geniet ik eigenlijk ook!

Rest mij nog te melden dat de derde lichting sla, plantjes van de markt, er mooi bijstaat en volgende week kunnen we dan eindelijk sla uit de tuin eten!

Fleurig oerwoud

Maandagochtend in stijl begonnen met een wasje aan de lijn en een sopje door het huis. Vervolgens eindelijk een ochtend baantjes gezwommen in het openluchtbad. Na dit alles durfde ik de uitdaging van mijn tuin weer onder ogen te zien. Vorige week had ik namelijk het goede voornemen om deze grondig te wieden. Door de langs waaiende miezerbuien was dit bij een voornemen gebleven. Onderbuik gevoelens zeiden dat het inmiddels wel een oerwoud zou kunnen zijn…

Een kleurrijk oerwoud, dat wel! Een schoffel en een hark deden wonderen. Na een uurtje of anderhalf was de tuin twee en een half emmer onkruid armer. Uiteraard alleen het groene soort, die bloemen mogen lekker blijven staan.

Vervolgens plantte ik nog een courgette voor een weggevreten exemplaar. D. heeft mij, na het bezoeken van een diercentrum dit weekend, op het hart gedrukt geen slakkenkorrels meer te gebruiken. Niet alleen de slakken, ook de egels gaan daarvan dood, slik! ‘Mama, je mag alleen bier gebruiken om slakken te doden!’ Het deed me goed dat er weer gezonde slakken rondkruipen in mijn tuin…

Een drietal bleekselderij plantjes uit het hof van de familie Dekker plantte ik tussen de kruiden. Als deze straks wat groter zijn, hebben ze iets van een melkpak als jasje nodig om hun bleke uiterlijk te krijgen. Daarna was het tijd om te kijken wat er behalve onkruid nog meer groeide. Met een bak vol aardbeien, arm vol rabarber en een uitje wat ik per ongeluk los had geharkt, keerde ik weer huiswaarts.

Zo aten we vanavond onder andere gehakt met een vers uitje, knoflooksaus met eigen knoflook en tuinaardbeitjes toe. De rabarber staat op het vuur te pruttelen terwijl ik dit schrijf. Hoe idyllisch! In de tuin heb ik ook al rijpe tuinbonen gesignaleerd.

De rode bessen kunnen geplukt worden, de kruisbessen bijna.

Kropjes sla groeien voorspoedig. Een drietal ieniemienie rucola plantjes zijn uitgegroeid tot heuse planten. Wat is het hoogseizoen toch een smakelijke tijd. Maar ook voor het naseizoen hangt er wat te wachten…

Kriebelbeestjes

Die zachte winter daar hebben we met z’n allen natuurlijk best van genoten. Met ons vele anderen, de kriebelbeestjes. Zo ook in mijn tuin, enorme hoeveelheden luizen, gelukkig ook lieveheersbeestjes, heel veel mieren en op het complex was de berucht coloradokever alweer gesignaleerd. En iets minder exotisch, maar iedereen heeft er last van, de slak!

Er is weer een lading verse plantjes naar de tuin gegaan, mijn fiets was afgeladen. Twee lagen!

Twee dagen erna kreeg ik te maken met de schade van dit slijmerige beestje…

Nou heb ik enorm veel respect voor het leven. Ooit knipte ik een merel uit mijn vogelnetten, snik. Sindsdien groet ik elke merel op het complex met enig respect, ze zijn wellicht familie van het ongelukkigere exemplaar. Ergens bij teken, slakken en kevers verdwijnt dat respect heel snel. Bij het ontmoeten van een heel mooi exemplaar, tuinslak dacht ik even: ‘Als de slakken mijn hele tuin weg eten kan ik nog naar de supermarkt.’ Alleen had ik net een film over het leven van Hannah Arendt gezien. Aanrader! In het proces tegen Eichmann na de tweede wereldoorlog stelt ze dat het grootste kwaad niet zit in het te grote ego van één persoon, maar in de personen die het kwaad mogelijk maken. De mensen die niet nadenken over de consequenties van de keuzes die ze maken. Dit wordt haar overigens niet in dank afgenomen.

Terug naar de tuin. De komkommerplanten hier op de foto zijn inmiddels allemaal verdwenen. Als je maar genoeg schakels tussen het produceren van je eten en het aanschaffen hebt, denk je als consument niet meer na over de productie. Dus niet Monsanto en zijn collega zaadmanipulators zijn de grootste boosdoeners als het gaat om onze steeds eenzijdig wordende voedsel. Het zijn alle schakels ertussen. De mensen in het laboratorium, de mensen op de kantoren, de verkopers van de zaden, de boeren die het zaaien en de mensen die gewoon kopen. Al die schakels hebben korte termijn successen voor ogen, niet het belang van de aarde. Monsanto alleen, is maar een mens. Met produceren van kleding voor de westerse wereld gaat het net zo. De consument heeft geen idee van wat er in een donker naai atelier gebeurt, maanden voor hij of zij kleren aantrekt. Alleen gaat dit blog over mijn tuin en ben ik weer mijlenver afgedwaald.

Dus ik borg mijn overdreven idealisme op en trapte de slak dood, de knuffel van I. was getuige. Vervolgens pakte een schoffel en verwijderde het onkruid. Ging naar huis met twee emmers onkruid en weer een kilo rabarber. Besloot om nieuwe pompoenen en courgettes te zaaien. Zodat ik ook dit jaar in ieder geval een deel van mijn eigen eten zelf zie groeien. En oh, ja, ik kocht verantwoorde slakkenkorrels en strooide die tussen mijn planten!

Overigens moest ik in de tuin een heleboel overzaaien, wortels, uien, lente ui en verschillende slasoorten, waren allemaal als zaailingen weggegeten. In mijn enthousiasme heb ik ook de prei, die het wel deed een beetje overhoop geschoffeld. Hoop dat er toch nog een paar preien blijven staan, want daarvan waren de zaadjes op.

Terwijl ik toch zo fanatiek bezig was heb ik ook wat kruiden gezaaid, peterselie, basilicum, koriander en dille. Oh, wat zal dat lekker smaken!

Kleurrijk

Anderhalf week geleden was ik twee dagen op een conferentie van Nederland Zoekt. Een nog vrije jonge beweging in Christelijk Nederland. De eerste dag kregen we een overdenking over een appelboom. Hoeveel vrucht draagt jouw appelboom. Leuk om die vraag ook letterlijk te kunnen nemen.

De tweede dag deelde iemand de volgende tekst: Leer van de vijgenboom deze les: zo gauw zijn takken uitlopen en in blad schieten, weet je dat de zomer in aantocht is. (voor de context, Mattheus 24)

Natuurlijk moest ik als Nederlander direct weer aan mijn appelbomen denken. Eentje voor in de tuin, opgekweekt van een pit, al een jaar of vier oud en ook dit jaar nog zonder bloesem. De tweede in mijn tuin, gekregen. Vruchtdragende stokken geënt op een klein stammetje. Deze boom wordt nooit groot, maar de appels die eraan groeien zijn heerlijk. Ik nam een hap van een heerlijk verse appel, ingevlogen uit Argentinië, verse appels in april. Het trof mij hoe onze landbouw in elkaar zit. Minder natuurlijk dan in de dagen van Jezus.

In het nieuwe testament gebruikt Jezus veel gelijkenissen uit de landbouw. Zaaien, oogsten, wieden, onkruid verbranden, groeien, vruchtdragen. Lees er een willekeurig evangelie op na. Als groot fan van biologische landbouw en slowfood, maar nog het meest als tuinier heb ik een hoop geleerd over de inhoud van deze verhalen.

Tuinieren is leven. Je zaait, je hoopt, maar niet alles komt op en soms wordt je verrast door onverwachte oogst. Je weet elke dag dat je afhankelijk bent. En dan de slag naar onze cultuur. Wij hebben in de stad bijna geen traditionele landbouw. We zien ons eten niet groeien, we bezoeken slechts een goed bevoorraade supermarkt. Mijn kennis schiet hier tekort, maar ik denk niet dat het lang duurt voor het grootste deel van de wereldbevolking gemanipuleerd eten eet. Pesticide en kunstmest, gouden combinatie… We willen als mensheid controle en geen afhankelijkheid, of dat nou lekker is?

Het bijzondere vind ik de ‘kleine’ verrassingen. Zo is er de enorme pruimenboom in Assendorp, ik heb nog nooit een fruitboom gezien die ook maar in de buurt kwam van dit formaat. Verscholen tussen de huizen, met takken boven vier tuinen. Heerlijke pruimen, maar niemand die ze tot voor kort plukte. Heb ik even mazzel dat mijn zus me hier om hulp vroeg. Het verwerking is inderdaad een dag werk en je krijgt er verkleurde handen van. De jam is verrukkelijk, tijdens het maken eten de kinderen zich misselijk aan de verse pruimen. We lijken net een Italiaanse familie, qua volume halen we dat ook makkelijk met inmiddels zes jongentjes als hulp.

Dan de moerbeien bij de buren in de tuin, geen jam zo lekker als zwarte bes met moerbei. De overwoekerde tuin waar ik bessen plukte, de zakken vol appels die ik kreeg en waar we heerlijk appelmoes van aten. Wat brengt de zomer toch een hoop fruit met zich mee!

Een recent voorbeeld uit de catagorie stadslandbouw is de daslook in mijn tuin. Op de biologische markt kocht ik een bosje daslook en zei dat ik die zo graag in mijn tuin zou willen hebben. Bleek iemand voor mij geroepen te hebben dat haar tuin door daslook overwoekerd werd. Er ging twee week en de bemiddeling van Patricia overheen, en toen had diegene met teveel daslook een bakje afgegeven bij de marktkraam en ik heb ‘m meegenomen en geplant. Bedankt, vrijgevige vreemde! Als het begint te woekeren zal ik het ook weer doorgeven.

Wat deze manier van landbouw voor volgelingen van Jezus, anno 2014, betekent? Verwacht het onverwachte. ‘Hier is gezegde van toepassing: de een zaait, de ander maait.’ (Voor de prachtige context, Johannes 4)

Oh, ja praktisch in de tuin… dat wilden sommigen van jullie misschien ook nog weten. Nou de rabarbar gaat rap. Met een week of twee de eerste stelen verwacht ik.

De gezaaide zaadjes komen langzamerhand boven. Voor de snelle trek heb ik een paar kolenplanten gehaald en met een windmolentje gewapend tegen happige vogels. Verder heb ik erwten geplant en ook tuinbonen.

Mijn eigen tuinbonen hebben het hopeloos laten afweten, dus deze zijn ook van de markt. De uien schieten de grond uit. De frambozen komen allemaal boven. Deze week ga ik komkommers, courgettes, pompoenen, mais en bonen zaaien.

Fijne paasdagen!

Daar komt het groen… en de kleur!

Het blijft een wonderlijk proces. De natuur die in het voorjaar tot leven komt. Het tuincomplex ziet er van een afstand nog steeds uit als veel braakliggende grond. Van dicht bij is het voorjaar goed te zien.

De baby bessenstruik is uit een colafles, verhuisd naar de tuin. Samen met een framboos die al een poosje in de voortuin stond te wachten.

Stevig met zijn babyworteltjes in de grond:

Ter vergelijking het grote exemplaar wat ook in de tuin staat.

Daarna ik heb een rondje gemaakt om alle planten die groeien te bewonderen. Mosterdplantjes komen op verschillende plekken spontaan boven.

Er kruipen gezellig beestjes zoals deze lieveheersbeest. Samen met I. heb ik ook een hele mooie duizendpoot gevonden. ‘Mam, hij heeft wel veel pootjes, maar het zijn er geen duizend hoor!’ De duizendpoot was een beetje te bewegelijk voor de foto.

Het driekleurig viooltjes heeft zichzelf uitgezaaid, lekker voor in de sla. Of misschien kom ik er dit jaar wel aan toe om gesuikerde viooltjes te maken voor op een hip toetje.

Meer bloemen zijn in ontwikkeling, het appelboompje zit vol knoppen, waar je al een beetje rose in kunt zien doorschemeren.

Wat betreft het vensterbankgroen, als alles voorspoedig blijft doorgroeien kunnen de erwtjes en tuinbonen eind deze week of begin volgende week een plekje krijgen in de tuin. Wat de paprika’s, betreft, zowel de gewelde als de verse zaadjes zijn ongeveer gelijktijdig bovengekomen. Die kunnen natuurlijk nog lang niet naar de tuin, als er derde en vierde blaadjes verschijnen dan zit de eerste verspeenronde er aan te komen.

Kortom, het voorjaar is mooi!